Mede daardoor worden alleen de beste en meest gemotiveerde studenten door middel van decentrale selectie toegelaten tot de opleiding geneeskunde. De opleiding tot basisarts duurt zes jaar en in die periode is een geneeskunde student verplicht om alle lesstof te beheersen, doordat dit letterlijk van levensbelang is. Om goede artsen te kunnen opleiden moet de opleiding van voldoende niveau zijn.
In de eerste blog van deze serie hebben we uitgelegd hoe de kwaliteit van het Hoger Onderwijs in Nederland gewaarborgd wordt. Daarbij is ingegaan op het proces van accreditatie, hoe dit in zijn werk gaat en hoe een visitatiepanel bij een visitatie daadwerkelijk de vier vooropgestelde algemene standaarden beoordeelt.
In Nederland zijn er acht universiteiten die de opleiding geneeskunde aanbieden. Deze opleidingen hebben allen een accreditatie aangevraagd en deze gekregen in het laatste kwartaal van 2018. In deze blog zullen we een casestudie presenteren van de resultaten van de visitaties bij geneeskundestudies. Daarbij zullen de meest voorkomende aanbevelingen van de NVAO centraal staan. Zoals in de eerste blog van deze serie is aangegeven, beoordeelt een visitatiepanel de opleiding aan de hand van de vier standaarden. Voor meer informatie hierover zie de eerste blog van deze serie (kort toegelicht) of kijk op www.nvao.net
Onderzoeksmethodiek
Voor de casestudie zijn alle rapporten en besluiten van de visitaties in 2012 en 2018 onderzocht. Hierbij zijn vooral de kwalitatieve aspecten in acht genomen. Vervolgens zijn alle aanbevelingen bij de verschillende universiteiten opgesomd en de meest voorkomende genoteerd. Opmerkelijk is dat onderstaande, meest voorkomende, aanbevelingen gelden voor bijna alle opleidingen die de studie geneeskunde aanbieden. Echter gelden sommige aanbevelingen zoals onder toegelicht niet voor alle geneeskunde opleidingen. Ook zijn sommige geneeskunde-inhoudelijke aanbevelingen niet meegenomen in dit onderzoek.
De eindkwalificaties van de Nederlandse arts opleidingen zijn vastgelegd in het Raamplan Artsopleiding 2009.
Raamplan Artsopleiding 2009
De eindkwalificaties van de Nederlandse arts opleidingen zijn vastgelegd in het Raamplan Artsopleiding 2009. In dit raamplan wordt omschreven aan welke eisen een beginnend arts minimaal moet voldoen en worden eindkwalificaties voor de bacheloropleiding omschreven. De basiseisen van het Raamplan dienen in elke basisopleiding tot arts naar voren te komen. Bij het opstellen van het raamplan is de aansluiting bij de Dublin-descriptoren (hierin worden alle eindtermen beschreven) een expliciet deel van de opdracht geweest.
Meest voorkomende aanbevelingen
- Het blijkt dat geneeskunde opleidingen het onderwijs op de gebieden van ouderengeneeskunde en sociale geneeskunde een grotere en beter herkenbare plaats moeten geven in het bachelor- en in het mastercurriculum.
- De commissie adviseert om te zorgen voor een hoger studierendement van het eerste jaar van de bacheloropleiding. Slechts 81% (landelijke gemiddelde) van de studenten behaalden de bachelordiploma met slechts 1 jaar studievertraging.
- De commissie adviseert om de functie van de opleidingscommissie, zoals in de WHW(Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek) is vastgesteld, te versterken en vooral de inbreng van docenten in deze commissie te bevorderen en te versterken. De opleidingscommissie is een medezeggenschapsorgaan waarbinnen studenten en docenten bij de opleiding of cluster overleggen over de kwaliteit van het in hun opleiding verzorgde onderwijs en de organisatie daarvan.
- Het Raamplan 2009 dient meer gevolgd te worden bij de opstelling van de eindtermen.
- De commissie adviseert de aandacht voor basisvakken in het curriculum te verstevigen. Als basisvak wordt elk vak dat in het curriculum primair gericht is op het wetenschappelijke fundament van de artsopleiding beschouwd.
- De commissie adviseert de commissie om de samenhang tussen onderwijsblokken in de bachelor te heroverwegen en te versterken.
- De commissie adviseert heterogeniteit in de vorm en de structuur van de onderwijsblokken in de eerste jaren van de bachelor te verminderen. Door een bepaalde structuur een langere periode aan te houden zullen studenten het overzicht niet verliezen.
Elke instelling heeft een ander visitatiepanel toegewezen gekregen. Daardoor is het opvallend dat de meest voorkomende aanbevelingen bijna allemaal overeenkomen bij de opleidingen. Geneeskunde opleidingen worden net als andere opleidingen geadviseerd een hoger rendement te behalen; minder uitval en meer studenten die hun diploma binnen de reguliere periode behalen. Ook zal er meer aandacht besteed moeten worden aan basisvakken. Controle over de verhouding waarbij vakken worden aangeboden zal meer structuur in gebracht moeten worden. Zo heeft de ene vak meer studielasturen nodig terwijl er onnodig tijd wordt gevraagd van studenten om bepaalde leerstof te beheersen. Net als de verhouding zal er ook meer aandacht besteed moeten worden aan de samenhang tussen onderwijsblokken. Ondanks dat dit duidelijk toegelicht is, is het opvallend dat bij de beschrijving van de eindtermen het Raamplan 2009 veel te weinig gevolgd wordt door de opleidingen.
In deze tweede deel van de serie blogs staat de casestudie centraal. In de volgende blog, tevens de laatste van deze serie, zullen wij aankaarten hoe SQill een oplossing biedt voor de aanbevelingen van de NVAO.