Drie ontwikkelingen die het onderwijs veranderen in 2024

Terugblik op 2023; Het jaar van Generatieve Artificial Intelligence

Het afgelopen jaar stond in het teken van Generatieve AI (Gen-AI). Dit is een geavanceerde vorm van kunstmatige intelligentie die zelflerend is en originele content zoals afbeeldingen en teksten kan genereren. Waar in het onderwijs aanvankelijk eerst veel scepsis was rondom fraude, zien meer en meer onderwijsorganisaties ook de mogelijkheden van Gen-AI voor op maat gemaakt onderwijs. Het is inmiddels duidelijk dat AI een onmisbare rol speelt in het onderwijs. We zien dat de focus nu verschuift naar het verantwoordelijk inzetten van Gen-AI.

Op het gebied van onderwijslogistiek zagen wij dat veel onderwijsinstellingen bezig waren met de afronding van de implementatie van ofwel een LMS, SIS of roosterpakket. Hierbij lag er veel druk op onderwijsorganisaties om het onderwijs georganiseerd te krijgen en zijn er stappen gezet om het proces efficiënter te maken.

Vooruitzicht van 2024; Het jaar van transitie

Wij verwachten dat 2024 het jaar van transitie wordt. Dit heeft te maken met de maatschappelijke thema’s die spelen in 2024. Denk aan veranderingen in politiek beleid aangaande buitenlandse studenten, het aanhoudende tekort aan leraren, kansenongelijkheid in de maatschappij en de invloed van opkomende technologieën op het onderwijs (Kennisnet, Jaarplan 2024, 2023). Deze thema’s beïnvloeden ook het onderwijs en de onderwijslogistiek waardoor de transitie richting flexibel en persoonlijk onderwijs relevant blijft.

Wij verwachten dat de volgende drie onderwerpen een grote rol gaan spelen in 2024:

1. Learning communities als basis voor nieuw onderwijs

In 2024 zien we een verdere opkomst van learning communities, zowel binnen als buiten het reguliere onderwijs. Hierbij gaan (beginnende) professionals samen aan de slag met een uitdaging in de praktijk. Aan de hand van ervaren docenten (of professionals) zullen studenten op basis van praktijksituaties gaan leren. Dit vraagt een nieuwe manier van onderwijsplanning, onderwijsuitvoering en toetsing.

• Onderwijsplanning: Er wordt meer gewerkt vanuit dagdelen in plaats van losse lesuren. Dit zorgt voor meer regie bij de docent om in te kunnen spelen op actuele thema’s.
• Onderwijsuitvoering: Lesplannen worden niet meer tot in detail uitgewerkt. Een gemeenschappelijk docententeam krijgt daarmee meer vrijheid om in te spelen op de behoefte van de studenten.
• Onderwijstoetsing: Toetsen worden vaker gepland op momenten wanneer de student er klaar voor is, in plaats van op vaste momenten.

2. Regulier onderwijs en een Leven Lang Ontwikkelen op dezelfde manier organiseren

De onderwijsinstelling heeft een belangrijke rol in de samenleving bij het opleiden van toekomstige generaties. Met de toenemende behoefte aan Leven Lang Ontwikkelen (LLO) groeit ook de vraag naar een nieuwe aanpak. Onderwijsorganisaties gaan zich in 2024 heruitvinden om zowel traditioneel onderwijs als LLO aan te bieden.

Wij verwachten dat bekostigde instellingen een transitie gaan maken in de onderwijslogistiek om al het aanbod op dezelfde manier te organiseren. Met name het MBO zal hier in 2024 grote stappen in zetten en een voorbeeld worden voor het HBO.

3. Het voortborduren op ontwikkelingen zoals AI en ChatGPT

In onze blog over de ontwikkelingen van 2023 kwam AI al naar voren als een belangrijk speerpunt en dit zal ook in 2024 een cruciaal onderwerp blijven. Kennisnet (2023) heeft opgenomen in hun jaarplan voor 2024 om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn van AI voor bijvoorbeeld studenten die zijn uitgevallen uit het reguliere onderwijs, of hoe AI ons meer inzicht kan geven in de behoefte van leerlingen.

Met het oog op het lerarentekort en de groeiende behoefte aan omscholing, biedt de inzet van AI kansen voor gepersonaliseerd onderwijs. Dit vraagt echter om digitale geletterdheid van zowel studenten als docenten. Wat gaat dat van hen vragen en wat voor rol gaat dat spelen in het onderwijs? Wij verwachten dat 2024 vooral in het teken staat van verder experimenteren en ons voorbereiden op een bredere implementatie in de jaren erna.

Vanuit Your Next Concepts blijven wij de instellingen ondersteunen in deze transitie. Op 27 februari 2024 organiseren wij daarom het evenement “Onderwijs in transitie”. Tijdens dit evenement krijgen kennisinstellingen de mogelijkheid om van elkaar te leren. Wil je ook komen? Meld je aan op onze website: Kennisdeelevenement Your Next Concepts: Hoe organiseren wij het onderwijs in 2028? (dit evenement heeft inmiddels plaatsgevonden. Inschrijven is niet meer mogelijk).